Η Τράπεζα της Ελλάδος ευρέθη φυσικά αμέσως παρά το πλευρόν του Έθνους εις την κρίσιμον αυτήν ώραν. Είχε εις το πρόσφατον παρελθόν χρηματοδοτήσει την πολεμικήν προπαρασκευήν της χώρας. Έθετε πάλιν εις την διάθεσίν της τας υπηρεσίας της δια την αντιμετώπισιν του εισβολέως.
Το πρώτον θέμα το οποίον έπρεπε να αντιμετωπισθή ήτο πάλιν
νομισματική κρίσις εξ αφορμής της τάσεως του κόσμου που έσπευδε να
αναλαμβάνη αθρόως τας καταθέσεις του. Εις αυτήν την περίπτωσιν η
Διοίκησις της Τραπέζης της Ελλάδος έκρινε ότι έπρεπε να επιβληθή
Moratorium, διότι η κρισιμότης της καταστάσεως εμεγάλωνε σοβαρώς τον
κίνδυνον του πληθωρισμού τον οποίον θα συνεπήγετο η απεριόριστος
χρηματοδότησις των Τραπεζών από το Εκδοτικόν Ίδρυμα. Μέσα όμως εις την
ατμόσφαιραν που εδημιούργησε η εθνική έξαρσις και το πνεύμα της
πειθαρχίας και της θυσίας, με τα οποία η χώρα αντιμετώπισε την
επιβουλήν, το Moratorium που επεβλήθη δεν επηρέασε διόλου την
εμπιστοσύνην του κοινού. Ήτο η εμπιστοσύνη του αυτή τόσον μεγάλη ώστε,
παρά την σημαντικήν αύξησιν της κυκλοφορίας, ούτε αύξησιν των τιμών υπέρ
το διεθνές επίπεδον είχομεν, ούτε ουσιώδη αύξησιν των καταθέσεων.
Η
ιταλική επίθεσις και η απόφασις του Έθνους να την αποκρούση
εδημιούργησαν τεραστίας πολεμικάς δαπάνας, που ήτο αδύνατον να τας
καλύψωμεν μόνοι μας.
Την 28 Οκτωβρίου 1940 η Ελληνική Κυβέρνησις ανεκοίνωσεν εις τον εν Αθήναις πρεσβευτήν της Μεγάλης Βρεττανίας δια του Υπουργού των Οικονομικών και του Διοικητού της Τραπέζης της Ελλάδος (Εξιστόρησις του καθηγητού Βαρβαρέσου εις τον γράφοντα) ότι ευρίσκετο εις αδυναμίαν να εξεύρη πόρους δια την κάλυψιν των πολεμικών δαπανών, και ότι εβασίζετο εις την Βρεττανικήν Κυβέρνησιν όπως παράσχη την υπεσχημένην οικονομικήν βοήθειαν προς διεξαγωγήν του κοινού πολέμου. Οι εν λόγω αντιπρόσωποι της Κυβερνήσεως εδήλωσαν ότι αι έκτακτοι πολεμικαί δαπάναι ήσαν διτταί:
α) Δαπάναι εις συνάλλαγμα εις το εξωτερικόν δια την καταβολήν της αξίας των στρατιωτικών προμηθειών καιβ) Δαπάναι εις δραχμάς εις το εσωτερικόν δια την αντιμετώπισιν των εκτάκτων πολεμικών αναγκών της χώρας.
Εις απάντησιν της δηλώσεως αυτής και της αιτήσεως της Ελληνικής
Κυβερνήσεως η Βρεττανική Κυβέρνησις εδήλωσε ότι ήτο πρόθυμος να
πραγματοποιήση εις ακέραιον την υπόσχεσίν της περί οικονομικής
ενισχύσεως, προς κάλυψιν των εις στερλίνας αναγκών της Ελληνικής
Κυβερνήσεως. Έτσι ήρχισαν διαπραγματεύσεις –τας οποίας από ελληνικής
πλευράς διεξήγαγε ο Διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος καθηγητής
Βαρβαρέσος-δια τον καθορισμόν της εκτάσεως την οποίαν θα ελάμβανε
συγκεκριμένως η ενίσχυσις αυτή, και των όρων με τους οποίους θα
παρείχετο.
Έπειτα από μακράς συζητήσεις επήλθε συμφωνία μεταξύ των δυο Κυβερνήσεων επί των εξής γενικών βάσεων:
β) Δια τας πολεμικάς προμηθείας εις το εξωτερικόν εντός της περιοχής της στερλίνας, η Βρεττανική Κυβέρνησις θα έδιδε εις την Ελληνικήν Κυβέρνησιν τα αναγκαία ποσά λιρών άνευ περιορισμού. Τα ποσά αυτά θα ετηρούντο εις ίδιον λογαριασμόν της Τραπέζης της Ελλάδος υπ’ αριθ. 2. Η Βρεττανική Κυβέρνησις εζήτησε να λαμβάνη εκ των προτέρων γνώσιν των προβλεπόμενων προμηθειών.
γ) Δια τας ανάγκας πληρωμών εις το εξωτερικόν εκτός της περιοχής της στερλίνας, η Βρεττανική Κυβέρνησις έδωσε εις την Ελληνικήν Κυβέρνησιν, εξαιρετικώς, πίστωσιν πέντε εκατομμυρίων δολλαρίων.
δ) Προς αντιμετώπισιν των εκτάκτων πολεμικών δαπανών εις το εσωτερικόν συνεφωνήθη να δίδεται πίστωσις προς την Ελληνικήν Κυβέρνησιν εκ πέντε εκατομμυρίων λιρών μηνιαίως, προς τον σκοπόν της πωλήσεως αυτών εις την Τράπεζαν της Ελλάδος δια την απόκτησιν δραχμών. Η διαρρύθμισις αυτή θα ίσχυε μέχρι της 30 Απριλίου 1941, οπότε θα επανεξητάζετο η κατάστασις δια να προσαρμοσθή εις τας τυχόν νέας συνθήκας και ανάγκας. Τα εν λόγω ποσά θα ετηρούντο εις ίδιον λογαριασμόν της Τραπέζης της Ελλάδος παρά τη Τραπέζη της Αγγλίας υπ’ αριθ. 3. Η Τράπεζα της Ελλάδος θα ηδύνατο να πωλή και τα διαθέσιμά της ταύτα του λογαριασμού 3, ως και τα λοιπά της διαθέσιμα, έναντι δραχμών. Το τελευταίον τούτο-σημειώνει ο καθηγητής Κυριάκος Βαρβαρέσος-το επετύχαμεν μετά μεγίστης δυσκολίας, καθόσον το Αγγλικόν Θησαυροφυλάκιον και η Τράπεζα της Αγγλίας εζήτουν όπως αι ούτω χορηγούμεναι λίραι τηρηθούν εις δεσμευμένον λογαριασμόν, πράγμα το οποίον, καθώς τη εδήλωσεν η Ελληνική Αντιπροσωπεία, θα καθίστα την παρεχομένην βοήθειαν εικονικήν και θα είχε τας ιδίας καταστρεπτικάς δια την οικονομίαν της χώρας συνεπείας ως αι συμμαχικαί πιστώσεις των ετών 1917-1918. Τελικώς οι Άγγλοι υπεχώρησαν και έγινε δεκτόν ότι αι ως άνω χορηγούμεναι λίραι θα ήσαν εις την ελευθέραν διάθεσιν της Τραπέζης της Ελλάδος εντός, εννοείται, των γενικώς ισχυόντων περιορισμών (Το συνολικόν ποσόν της βοηθείας που έδωσε η Βρεττανική Κυβέρνησις εις την Ελλάδα μέχρι της εισόδου των Γερμανών έφθασε τα 45 εκατομμύρια λιρών και 5 εκατομμύρια δολλαρίων. Εκ των ως άνω λιρών, 35 εκατομμύρια διετέθησαν υπό του Δημοσίου προς απόκτησιν δραχμών παρά της Τραπέζης της Ελλάδος, τα δε 10 εκατομμύρια ετέθησαν εις την διάθεσιν του Δημοσίου εις το εξωτερικόν προς πληρωμήν εις το εξωτερικόν στρατιωτικών προμηθειών, Δοθέντος του μικρού σχετικώς χρονικού διαστήματος, που εμεσολάβησε μεταξύ της συνάψεως της ως άνω συμφωνίας και της καταλήψεως της χώρας από τον εχθρόν αφ’ ενός, και της μεγάλης σπάνιος ειδών και μεταφορικών μέσων αφ’ ετέρου, μέγα μέρος του τελευταίου τούτου ποσού λιρών, ήτοι ποσόν εκ 5 εκατομμυρίων λιρών, δεν είχε ακόμη δαπανηθή δι’ εισαγωγάς εκ του εξωτερικού κατά τον χρόνον της καταλήψεως της Ελλάδος από τους εχθρούς, και παρέμεινε διαθέσιμον δια την κάλυψιν των μελλοντικών αναγκών του Δημοσίου).
Χάρις εις την βοήθειαν αυτήν έγινε δυνατή η έκδοσις νέου χαρτονομίσματος χωρίς δυσμενείς ψυχολογικάς εντυπώσεις, και ενισχύθη σημαντικά το συναλλαγματικόν απόθεμα της χώρας.
ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΝ της Τραπέζης της Ελλάδος αφιερώθη εις την υπηρεσίαν του
χειμαζομένου έθνους. Όλοι οι νέοι υπάλληλοι, στρατευθέντες, έλαβον
μέρος εις τα εκδηλώσεις της ηρωικής πάλης, εις την πρώτην γραμμήν των
ηπειρωτικών βουνών και εις εφοδιασμούς των μονάδων, εις την
αντιαεροπορικήν άμυναν και εις τας ναυτικάς βάσεις και τα πλοία του
Βασιλικού Ναυτικού. Τριακόσιοι περίπου υπάλληλοι της Τραπέζης ευρέθησαν
εις την γραμμήν των πρόσω. Από αυτούς τριάκοντα δυο δεν επέστρεψαν.
Ιδού τα ονόματά τους:
- Δημήτριος Καλημεράκης
- Αιμίλιος Θεριανός
- Αναστ. Παπαχριστοφίλου
- Κωνσταντίνος Σακορράφος
- Αλέξανδρος Βυλλιώτης
- Απόστολος Νικολαΐδης
- Ιωάν. Μουτζυθρόπουλος
- Βασίλειος Διακογιάννης
- Πέτρος Βούλτσος
- Κωνσταντίνος Αθανασίου
- Ιωάννης Δέππος
- Εμμαν. Ζαχαριουδάκης
- Ιωαν.Παπαδημητρακάκης
- Αριστείδης Κριαρής
- Απόστολ. Χατζηνικολάου
- Βασίλειος Κολλιός
- Ελευθέριος Δήμας
- Δημήτριος Μαρκάκης
- Ισαάκ Αλτσέχ
- Νικόλαος Καμαράτος
- Αναστάσιος Μαμαλάκης
- Νικόλαος Ρασούλης
- Χρήστος Κασκαβέλης
- Νικόλαος Αναστασόπουλος
- Σωτήριος Κοεμτζής
- Αντώνιος Κοκκέβης
- Ιωάννης Λεντζάκης
- Γ. Παπαευθυμίου
- Ελευθέριος Κεφής
- Δημήτριος Αρκάς
- Περικλής Τριφωνόπουλος
- Ιωάννης Καραντώνης
Τα κενά που άφησαν εις το σώμα της Τραπέζης της Ελλάδος αι εκατοντάδες των υπαλλήλων της που επεστρατεύθησαν ήσαν μεγάλα. Εξ άλλου τα καθήκοντα της Τραπέζης, λόγω των πολεμικών συνθηκών, είχαν διευρυνθή. Το προσωπικόν που απέμενε, μη στρατευθέν, έπρεπε να καταβάλη υπεράνθρωπον προσπάθειαν, εργαζόμενον νύκτα και ημέραν, εν μέσω κινδύνων και αεροπορικών βομβαρδισμών, δια να κατορθώση να ανταποκριθή εις τα καθήκοντά του.
Ιδιαιτέρως μνημονεύεται το προσωπικόν των Υποκαταστημάτων Λαρίσης, Ιωαννίνων, Κερκύρας, Χανίων και Ηρακλείου που ειργάσθη υπό απηνείς βομβαρδισμούς. Καθώς επίσης και οι υπάλληλοι που επήγαν και ίδρυσαν τα Πρακτορεία της Τραπέζης εις το Αργυρόκαστρον και την Κορυτσάν εις το μέσον της μάχης.
Nextdeal newsroom,
5/1/2012
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου